 →  6. Xúc duyên thọ
(phassa paccayā vedanā)
(thuộc thời hiện tại)
Xúc (phassa) trợ duyên cho thọ (vedanā) sanh, hay nói cách khác, ‘thọ’ sanh là do nương vào ‘xúc’.
‘Xúc’ ở đây là sở hữu xúc (phassa cetasika) phối hợp với 32 tâm quả hiệp thế (lokiya vipāka citta) như đã trình bày trong pháp liên quan tương sinh thứ năm. Thọ (vedanā) cũng là sở hữu thọ (vedanā cetasika) phối hợp với 32 tâm quả hiệp thế (lokiya vipāka citta).
Khi nào xúc (phassa) sanh thì thọ (vedanā) cũng đồng sanh, ‘xúc’ và ‘thọ’ đồng sanh trong cùng một tâm, trợ duyên bởi cùng ‘xúc’ ấy.
Dù chúng cùng sanh, xúc (phassa) được xem là nhân và ‘thọ’ là quả. Phù hợp với 6 loại ‘xúc’ được liệt kê trong cách liên quan tương sinh trước, có 6 loại thọ (vedanā).
Nhãn xúc (cakkhusamphassa) trợ cho thọ nhãn xúc (cakkhusamphassajā vedanā) sanh.
Nhĩ xúc (sotasamphassa) trợ cho thọ nhĩ xúc (sotasamphassajā vedanā) sanh.
Tỷ xúc (ghānasamphassa) trợ cho thọ tỷ xúc (ghānasamphassajā vedanā) sanh.
Thiệt xúc (jivhāsamphassa) trợ cho thọ thiệt xúc (jivhāsamphassajā vedanā) sanh.
Thân xúc (kāyasamphassa) trợ cho thọ thân xúc (kāyasamphassajā vedanā) sanh.
Ý xúc (manosamphassa) trợ cho thọ ý xúc (manosamphassajā vedanā) sanh.
Thọ nhãn xúc (cakkhusamphassajā vedanā) nghĩa là thọ (vedanā) trong nhãn thức (cakkhu viññāṇa) sanh ra do nhãn xúc (cakkhusamphassa) là xúc trong nhãn thức. Những thọ còn lại nên được hiểu tương tự.
|
