Thức Vô Biên (viññāṇañcāyatanabhūmi) | ← || → |
|
Vô sắc giới gồm có 4 cõi dành cho những vị Phạm thiên đã đắc Ngũ thiền Sắc giới và nhàm chán sắc pháp, rồi tu tập các đề mục Vô sắc. Người 4 cõi này tái tục bằng 1 trong 4 tâm Quả Vô sắc. Tâm Thức Vô Biên Nếu đủ duyên lành, đương sự nhàm chán tầng thiền Vô sắc đầu tiên (Hư Không Vô Biên) để thấy rằng đến cả khoảng không bao la kia cũng là cái gì đó hữu hạn bó buộc bởi nó còn bị tâm biết đến. Thế là đương sự lại tác ý đến sự vô tận vô hạn của tâm thức để chứng được tầng thiền Vô sắc thứ hai là Thức Vô Biên. Ở tầng thiền thứ hai này là Anantaṃ viññānaṃ (thức là vô tận). Bốn tầng thiền Vô sắc được kể là ngũ thiền vì y cứ trên ngũ thiền mà có. Có thể nói đây là tầng ngũ thiền nhàm chán Sắc pháp, như tầng Vô Tưởng cũng là ngũ thiền nhưng dành cho người nhàm chán Danh pháp. Sự nhàm chán trong các tầng thiền này chưa phải là rốt ráo và thiền Chỉ tịnh cũng không phải là giải pháp cao nhất nên sự không tâm ở cõi Vô Tưởng hay sự vô hình ở cõi Vô sắc cũng chỉ là những cứu cánh tạm thời. Sự nhàm chán rốt ráo đối với Danh Sắc phải y cứ trên Tam Tướng và giải pháp xuất ly phải là con đường Tứ Niệm Xứ. Điều cần ghi nhận thêm là năm tầng thiền Sắc giới khác biệt nhau ở số lượng thiền chi. Bốn tầng thiền Vô sắc chỉ khác biệt nhau ở đối tượng ghi nhận, còn thiền chi thì ở tầng nào cũng có hai là Định và Xả. Các tâm Vô sắc giới nói chung cũng được chia thành ba phần Thiện, Quả và Tố với những chi tiết giống hệt như ở tầng thiền Sắc giới. | |