Thân kiến
Thân kiến
(sakkayadiṭṭhi)
Nhận sai với ngũ uẩn có 20 cách chia làm 5 phần.
- Nhận lầm Sắc uẩn có 4
- là nhận thấy sắc uẩn là ta.
- là nhận thấy ta có sắc uẩn.
- là nhận thấy sắc uẩn ở trong ta.
- à nhận thấy ta có trong sắc uẩn.
Nhận thấy sắc uẩn là ta: như nói lúc này tôi mập, tôi ốm, lên ký, xuống ký v.v…
Nhận thấy ta có sắc uẩn: như là nhận thấy tôi đây có xương, gân, thịt, da, lớn, nhỏ, to, mịn v.v… .
Nhận thấy sắc uẩn ở trong ta: như là tôi làm chủ thân này được trọn quyền sai khiến sự hành động theo ý muốn những đi, đứng, ngồi, nằm, múa, uốn v.v…
Nhận thấy ta có trong sắc uẩn: như nhận thấy nói rằng tôi nương thân này sống đời làm việc v.v… .
- Nhận lầm Thọ uẩn có 4
- là nhận thấy thọ uẩn là ta.
- là nhận thấy ta có thọ uẩn.
- là nhận thấy thọ uẩn trong ta.
- là nhận thấy ta trong thọ uẩn.
Nhận thấy thọ uẩn là ta: như chấp nói tôi đau khổ, tôi sướng, tôi buồn, tôi vui, hoặc gặp trường hợp như thế mà tôi vẫn bình thường thản nhiên v.v…
Nhận thấy ta có thọ uẩn: như chấp nói tôi có thật bệnh đau nhức v.v… tôi có sự vui lòng với bà con huynh đệ trong trường hợp này, tôi có tánh cách không quá nao núng buồn vui v.v… .
Nhận thấy thọ uẩn trong ta: như cho rằng trong đời này nó vẫn chất chứa đủ các sự khổ, sự sướng và hễ có tâm này phải sẵn có sự vui buồn hay thản nhiên bình thường chớ không bao giờ không.
Nhận thấy ta trong thọ uẩn: như chấp nói tôi phải chịu đủ đau khổ, sung sướng, vui buồn, cũng có khi được bình thường nhưng ít lắm.
- Nhận lầm Tưởng uẩn có 4
- là nhận thấy tưởng uẩn là ta.
- là nhận thấy ta có tưởng uẩn.
- là nhận thấy tưởng uẩn trong ta.
- là nhận thấy ta trong tưởng uẩn.
Nhận thấy tưởng uẩn là ta: như nói tôi nhớ nhà v.v…
Nhận thấy ta có tưởng uẩn: như nói tôi thường tưởng anh hoặc em v.v… .
Nhận thấy tưởng uẩn trong ta: như người tưởng tượng nhơn cảnh, vật phát hiện ra hoài hoài.
Nhận thấy ta trong tưởng uẩn: như lúc khuya vắng lặng nghe: đờn, sáo thổi bắt nhớ đến xứ sở, quê hương, ngùi ngùi không thể dằn được, dường như nó có quyền hơn ta.
- Nhận lầm Hành uẩn có 4
- là nhận thấy hành uẩn là ta.
- là nhận thấy ta có hành uẩn.
- là nhận thấy hành uẩn trong ta.
- là nhận thấy ta trong hành uẩn.
Nhận thấy hành uẩn là ta: như nói tôi khôn lắm, tôi ngu quá v.v… .
Nhận thấy ta có hành uẩn: như nói tôi là người có trí và có nhiều sự suy xét v.v… .
Nhận thấy hành uẩn trong ta: như chấp nói rằng tâm tốt, tâm xấu gì cũng tại mình.
Nhận thấy ta trong hành uẩn: nhận thấy ta do vô minh trùm che khuất lấp nên tối tăm, không đặng thấu đáo chi cả.
- Nhận lầm Thức uẩn có 4
- là nhận thấy thức uẩn là ta
- là nhận thấy ta có thức uẩn
- là nhận thấy thức uẩn trong ta
- à nhận thấy ta trong thức uẩn
Nhận thấy thức uẩn là ta: như chấp tôi thấy, nghe v.v… .
Nhận thấy ta có thức uẩn: như nói tôi có cái cách hửi hơi rất đặng hay biết trái cây chín, sống và thuốc trị bệnh gì.
Nhận thấy thức uẩn trong ta: những sắc, thinh nào tôi để ý mới thấy, nghe.
Nhận thấy ta trong thức uẩn: như ra-dô (radio) hát gần và lớn tiếng, tai bắt buộc mình nghe hoài không ngủ.
Bản giải Siêu lý Tiểu học (HT Tịnh Sự)
- 62 Tà Kiến
- Diṭṭhikatthā
- Hữu Kiến & Phi Hữu Kiến
- Ngụy Biện Vô Tận
- Tà Kiến
- Thân kiến
- Thập tướng vô kiến
|