| ← Sắc Pháp
Kammaṃ, cittaṃ, utu, āhāro
ceti cattāri rùpasamuṭṭhānāni nāma. | Nghiệp Lực, Tâm Thức, Quý Tiết và Vật Thực
là tên gọi của Tứ Xuất Sinh Xứ Sắc Pháp. | Tatthā kāmāvacaraṃ rùpāvacaraṃ ceti pañcavìsatividhampi kusalākusalakammam abhisaṅkhataṃ
ajjhattikasantāne kammasamuṭṭhānarùpaṃ
paṭisandhim upādāya khaṇe samuṭṭhāpeti. | Tại đây, hai mươi lăm Tâm Dục Giới và Sắc Giới, đã chi phối từ ở nơi Thiện và Bất Thiện Nghiệp Lực (thuộc quá khứ) tác thành các Sắc Pháp do Nghiệp mà nương sinh liên tục trong từng mỗi sát na ở trong tự bản thân,
và đã được tính kể từ Tâm Tái Tục khởi sinh. | | Arùpavipākadvipañcaviññāṇavajjitaṃ pañca sattatividhampi cittaṃ citta samuṭṭhānarùpaṃ paṭhamabhavangaṃ upādāya jāyantameva samuṭṭhāpeti. | Bẩy mươi lăm Tâm trừ Tâm Quả Dị Thục Vô Sắc Giới và Ngũ Song Thức, tác thành các Sắc Pháp do Tâm mà nương sinh, tính kể từ Tâm Hữu Phần đầu tiên sinh khởi. | Tattha appanājavanaṃ iriyāpathampi sannāmeti.
Votthapana kāmāvacara javanābhiññā pana viññattiimpi samuṭṭhāpenti. | Tại đây, các Tâm Nhập Định Đổng Lực điều hòa oai nghi của thân thể, thế nhưng các Tâm Thẩm Tấn, Đổng Lực Dục Giới và Thắng Trí tạo tác các Sắc Biểu Tri. | | Somanassajavanāni panettha terasa hasanampi janenti. | Mười ba Tâm Đổng Lực câu hành Hỷ Thọ
cũng tác hành sự mĩm cười. | | Sìtuṇhotu samaññātā tejo dhātu ṭhitippattāva utusamuṭṭhānarùpaṃ ajjhattañ ca bahiddhā ca yathārahaṃ samuṭṭhāpeti. | Hỏa Tố Chất gồm cả lạnh và nóng, một khi đã đến trú vị và tùy theo trường hợp, đã bắt đầu tác thành các Sắc Pháp Nội Bộ và Ngoại Bộ nương sinh vào Quý Tiết. | | Ojā sankhāto āhāro āhārasamuṭṭhānārùpaṃ ajjho haraṇakāle ṭhānappatto va samuṭṭhāpeti. | Vật Thực được gọi tên là Bổ Phẩm khi được tiêu hóa và đạt đến trú vị, đã tác thành các
Sắc Pháp nương sinh từ ở Vật Thực. | | Tattha hadaya indriyarùpāni kammajañeva. | Tại đây, Ý Vật và 8 Sắc Mạng Quyền
nương sinh vào Nghiệp Lực. | | Viññatti dvayaṃ cittajameva. | Hai Biểu Tri do Tâm mà khởi sinh. | | Saddo cittotujo. | Âm thanh do Tâm và Quý Tiết mà khởi sinh. | | Lahutādittayaṃ utucittāhārehi sambhoti. | Ba Sắc Biến Thể Khinh Khoái, v.v. khởi sinh do bởi
Quý Tiết, Tâm và Vật Thực. | | Avinibbhogarùpāni ceva ākāsadhātu ca catùhi sambhùtāni. | Sắc Bất Giản Biệt và Sắc Hạn Giới
do bởi Tứ Nhân mà khởi sinh. | | Lakkhaṇarùpāni na kucoti jāyanti. | Các Sắc Thực Tướng tự khởi sinh,
và không do bởi một tác nhân nào. | | Aṭṭhārasa paṇṇarasa terasa dvādasāti ca kammacittotukāhārajāni honti yathākkamaṃ. | Mười tám, mười lăm, mười ba, và mười hai tuần tự khởi sinh tùy thuộc vào
Nghiệp Lực, Tâm Thức, Quý Tiết và Vật Thực. | | Jāyamānādi rùpānaṃ sabhāvattā hi kevalaṃ lakkhaṇāni na jāyanti kehicìti pakāsitaṃ. | Các Sắc Thực Tướng khởi sinh, thì không do bởi tác nhân nào tạo ra, vì với đặc tính cố hữu dính liền
theo các Sắc Pháp ấy mà hiện bầy. | | Ayamettha rùpasamuṭṭhānanayo. | Trên đây, là việc trình bầy Phần Xuất Sinh Xứ
tất cả các Sắc Pháp. |
Sắc Quý tiết
TỨ TỔNG HỢP SẮC QUÝ TIẾT (Utujakalāpa 4), đó là:
- Tổng Hợp Bát Thuần Pháp (Suddhaṭṭhakakalàpa): lập ý đến Tổng Hợp có số lượng 8 Sắc Pháp; tức là đặc biệt chỉ có 8 Sắc Bất Giản Biệt.
- Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp (Saddanavakakalàpa): lập ý đến Tổng Hợp có 9 Sắc Pháp; tức là 8 Sắc Bất Giản Biệt, và 1 Thinh.
- Tổng Hợp Khinh Khoái Thập Nhất Pháp (Lahutàdiekàdasakakalàpa): lập ý đến Tổng Hợp có số lượng 11 Sắc Pháp; tức là 8 Sắc Bất Giản Biệt, và 3 Sắc Biến Thể.
- Tổng Hợp Thinh Khinh Khoái Thập Nhị Pháp (Saddalahutàdidvàdasakakalàpa): lập ý đến Tổng Hợp có số lượng 12 Sắc Pháp; tức là 8 Sắc Bất Giản Biệt, 1 Thinh, và 3 Sắc Biến Thể.
Điều thứ 1 và thứ 2, gọi là Tổng Hợp Căn Nguyên (Mūlakalāpa).
Điều thứ 3 và thứ 4, gọi là Tổng Hợp Căn Hành (Mūlīkalāpa).
Giải thích: Cả 4 Tổng Hợp Sắc Quý Tiết đây, đích thị chính là 12 Sắc Quý Tiết (loại trừ 1 Sắc Hạn Giới) đó vậy. Và ở trong cả Tứ Sắc Quý Tiết nầy, thì thường chỉ khởi sinh ở nội phần thân thể của tất cả Chúng Hữu Tình. Còn ngoại phần Chúng Hữu Tình, tức là ở trong những vật thể phi sinh mạng, và chỉ có được khởi sinh hai Tổng Hợp, ấy là Tổng Hợp Bát Thuần Pháp với Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp mà thôi.
Sắc Quý Tiết (Nóng Lạnh / Nhiệt Lượng)
Tứ Tổng Hợp Sắc Quý Tiết Khởi Sinh Trong Nội Phần Hữu Tình- Tổng Hợp Bát Thuần Pháp (Suddhaṭṭhakakalàpa): đó chính là thân thể của tất cả Chúng Hữu Tình, bởi vì:
- Tổng Hợp Sắc Quý Tiết nầy làm thành nền tảng hứng đón những Tổng Hợp Sắc Pháp khác nữa. Nếu như không có Sắc Quý Tiết nầy rồi, thì các Tổng Hợp Sắc Pháp khác, như có Tổng Hợp Sắc Nghiệp, v.v. cũng không có khả năng hiện khởi lên được.
- Tổng Hợp Bát Thuần Pháp nầy khởi sinh ở bên trong thân thể của Chúng Hữu Tình ấy trong những lúc không được bình thường, chẳng hạn như mệt mỏi, hoặc bất an. Tổng Hợp Bát Thuần Pháp đây, một khi có cả 3 Sắc Biến Thể cùng câu sinh với nhau, thì được gọi là Tổng Hợp Khinh Khoái Thập Nhất Pháp, tức là thân thể của tất cả Chúng Hữu Tình ở trong những lúc quân bình an lạc.
- Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp (Saddanavakakalàpa): khởi sinh trong những lúc có âm thanh được phát ra ở một vài phần của thân thể, chẳng hạn như bị sôi bụng, tiếng ngáy; hoặc âm thanh phát sinh từ nơi vỗ tay, búng tay, và âm thanh phát sinh do đánh vào bất luận ở phần nào của thân thể; tuy nhiên những thể loại âm thanh ấy không được phát ra cho thật rõ ràng.
Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp đây, một khi có cả 3 Sắc Biến Thể cùng câu sinh với nhau, thì được gọi là Tổng Hợp Thinh Khinh Khoái Thập Nhị Pháp, đó chính là các âm thanh đã có được đề cập ở trong Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp vậy, tuy nhiên các âm thanh ấy phát ra trong sáng rõ ràng.
Nhị Tổng Hợp Sắc Quý Tiết Khởi Sinh Ngoại Phần Hữu Tình- Tổng Hợp Bát Thuần Pháp (Suddhaṭṭhakakalàpa): tức là các thực thể vật chất hiện hữu ở trong thế gian nầy và núi đồi, cây cối, sông nước, lửa, gió, mặt trời, mặt trăng, tinh tú, ánh sáng, bóng tối, v.v.
- Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp (Saddanavakakalàpa): tức là những thể loại như tiếng gió thổi, âm thanh sấm chớp trời gầm, tiếng nước chảy, tiếng máy xe, tàu thuyền, chuông, v.v.
Phân Tích Tứ Tổng Hợp Sắc Quý Tiết Theo Ba Phần Thân Thể
Cả Tứ Tổng Hợp Sắc Quý Tiết thường được khởi sinh ở trong ba phần thân thể. Đối với Tổng Hợp Bát Thuần Pháp, hoặc Tổng Hợp Khinh Khoái Thập Nhất Pháp thì hằng thường luôn khởi sinh. Còn cả hai Tổng Hợp Thinh Cửu Pháp, hoặc Tổng Hợp Thinh Khinh Khoái Thập Nhị Pháp đây, thì thi thoảng đôi khi khởi sinh, và chẳng phải hằng thường luôn.
kalāpa = tổng hợp sắc = bọn sắc
utu = quý tiết (nhiệt lượng, nóng lạnh)
sadda = thinh, tiếng động, lới nói
navaka = nhóm có 9 thứ
ekādasa = eka (1) + dasa (10) = 11
lahutā = sự mềm mại, khinh khoái
dvàdasa = 12
|
